quarta-feira, 16 de novembro de 2016

Η ξεχασμένη ιστορία του Χριστουγεννιάτικου δέντρου

Το έλατο είναι αειθαλές δέντρο και το στολίζουμε με φωτάκια και άλλα διακοσμητικά την περίοδο των Χριστουγέννων
Από την εποχή των αρχαίων Αιγυπτίων και των Κινέζων η χρήση αειθαλών δέντρων αλλά και στεφανιών ήταν σύμβολο της αιώνιας ζωής.


Η λατρεία προς αυτό το σύμβολο υπήρχε τα προχριστιανικά χρόνια ιδιαίτερα διαδεδομένη και στην Ευρώπη. Έτσι μετά την έλευση και επικράτηση του χριστιανισμού, παρ' ότι η λατρεία του ίδιου του δέντρο ατόνησε, υπήρξε η ενσωμάτωσή του σαν σύμβολο στη χριστιανική παράδοση.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σε λαϊκό δράμα του μεσαίωνα που αναπαριστούσε τη ζωή του Αδάμ και της Εύας στον παράδεισο το μήλο που προκάλεσε το προπατορικό αμάρτημα δεν είναι κρεμασμένο σ μηλιά όπως θα ήταν λογικό, αλλά σε ένα έλατο!


Εκείνα τα χρόνια στη μεσαιωνική Γερμανία, υπήρχε ειδική εορτή για τον Αδάμ και την Εύα η οποία γιορταζόταν στις 24 Δεκεμβρίου. Έτσι πρώτοι οι Γερμανοί ξεκίνησαν να στολίζουν το έλατα, που το θεωρούσαν "το δέντρο του παραδείσου", και να το τοποθετούν στα σπίτια τους.
Τα πρώτα αντικείμενα που υπάρχουν καταγεγραμμένα σαν διακόσμηση του χριστουγεννιάτικου δέντρου, είναι πολύ λεπτά μπισκότα τα οποία είναι ίδια με αυτά που χρησιμοποιούν οι καθολικοί κατά τη θεία κοινωνία.

Αργότερα το σχήμα, το πάχος και η γεύση αυτών των μπισκότων άλλαξε και προστέθηκαν στη διακόσμηση του δέντρου τα κεριά, που συμβόλιζαν το Χριστό.
Την ίδια εποχή εκτός από τις χριστουγενιατικεσ στολεσ που φορούσαν, χριστουγεννιάτικη διακόσμηση χρησιμοποιούσε μια ξύλινη κατασκευή σε σχήμα πυραμίδας με μικρά ράφια στα οποία τοποθετούσαν μικρά είδωλα, κλαδιά, κεριά και αστέρια. Με το πέρασμα του χρόνου τα δύο αυτά διακοσμητικά σύμβολα έγιναν ένα και έτσι φτάσαμε σιγά - σιγά στο Χριστουγεννιάτικο δέντρο που όλοι γνωρίζουμε σήμερα.






Γύρω στα τέλη του 18ου αιώνα, η χρήση του χριστουγεννιάτικου δέντρου είχε πια διαδοθεί σε όλη τη Γερμανία. Στην Αγγλία υιοθέτησαν αυτή την παράδοση, στις αρχές του 19ου αιώνα και εκεί ξεκίνησαν να διακοσμούν το δέντρο με πιο εντυπωσιακές διακοσμήσει όπως κορδέλες, γιρλάντες κτλ. Μετά την πλήρη σχεδόν διάδοση του εθίμου σε όλη την κεντρική και βόρεια Ευρώπη, η επόμενη στάση του χριστουγεννιάτικου δέντρου ήταν στην Αμερική όπου μεταφέρθηκε από του Ευρωπαίους αποίκους.

Στην Ελλάδα το χριστουγεννιάτικο δέντρο έφτασε μαζί με του Βαυαρούς στα χρόνια του Όθωνα. Σε αντίθεση με ότι συνέβη στην υπόλοιπη Ευρώπη, το έθιμο άργησε να καθιερωθεί στην Ελλάδα. Γύρω στο μεσοπόλεμο άρχισε σιγά - σιγά να διαδίδεται σαν έθιμο στις αστικές οικογένειές των Αθηνών για να εξαπλωθεί αρκετά αργότερα, γύρω στα μέσα τις δεκαετίας του 50.

Οι Ελληνικές οικογένειες ήδη χρησιμοποίησαν το καραβάκι για τη χριστουγεννιάτικη διακόσμηση και έτσι η επικράτηση του χριστουγεννιάτικου δέντρου δεν ήταν ιδιαίτερα εύκολη.
Η μετανάστευση όμως και η επαφή των ξενιτεμένων με το έθιμο στη Δυτική Ευρώπη και την Αμερική, ήταν ένα πολύ σημαντικός παράγοντας που βοήθησε την τελική επικράτηση του δέντρου.